Þeir sem eru undanþegnir dvalarleyfi

Meginregla laga um útlendinga nr. 80/2016 er að ríkisborgarar ríkja utan EES og EFTA sem ætla að dveljast hér á landi lengur en í þrjá mánuði þurfa að hafa dvalarleyfi. Þeir aðilar sem öðluðust rétt til dvalar án dvalarleyfis á grundvelli eldri laga halda þeim rétti.

Eftirtaldir aðilar eru undanþegnir meginreglunni um dvalarleyfi hér á landi skv. núgildandi lögum

Norrænir ríkisborgarar, sbr. 49. gr. laga um útlendinga nr. 80/2016

Ríkisborgarar EES- og EFTA-ríkja, sbr. XI. kafla laga um útlendinga nr. 80/2019 

Eftirtaldir aðilar voru undanþegnir meginreglunni um dvalarleyfi á grundvelli eldri laga. Þeir einstaklingar sem höfðu öðluðust rétt til dvalar án dvalarleyfis fyrir gildistöku nýju laganna halda þeim rétti.

Fæddur íslenskur ríkisborgari:

• Einstaklingur sem fengið hefur íslenskan ríkisborgararétt við fæðingu en hefur misst hann eða afsalað sér honum.
   

Íslenskt foreldri:

• Einstaklingur sem á íslenskan ríkisborgara að foreldri ef hann hefur verið búsettur hér á landi og haft dvalarleyfi samfellt í tvö ár. Skilyrði er að:
  • Einstaklingur hafi verið í löglegri dvöl og haft dvalarleyfi í tvö ár og:
  • Foreldrið hafi haft íslenskan ríkisborgararétt í a.m.k fimm ár.
  • Ekki skiptir máli hversu gamall viðkomandi einstaklingur er, hann getur verið jafnt lögráða sem ólögráða.
• Einstaklingur sem er lögráða og á íslenskan ríkisborgara að foreldri ef hann hefur verið búsettur hér á landi og með samfellt dvalarleyfi í fimm ár.
  • Þ.e. lögráða einstaklingur sem hefur dvalist hér löglega með dvalarleyfi í fimm ár og:
  • Foreldri viðkomandi er íslenskur ríkisborgari.
  • Ekki skiptir máli hversu lengi foreldrið hefur haft ríkisborgararétt, bara að foreldri sé með íslenskan ríkisborgararétt.
     

Hjúskapur:

• Einstaklingur sem er í hjúskap með íslenskum ríkisborgara og hefur búið með honum hér á landi og haft dvalarleyfi samfellt í þrjú ár eftir stofnun hjúskapar. 
• Ekki skiptir máli hversu lengi makinn hefur haft íslenskan ríkisborgararétt.
  • Öðlist maki íslenskan ríkisborgararétt, þarf einstaklingur ekki lengur dvalarleyfi ef hann hefur búið löglega með maka sínum hér á landi í þrjú ár frá stofnun hjúskapar.
     

Skráð sambúð:

• Einstaklingur sem býr í skráðri sambúð með íslenskum ríkisborgara og hefur verið búsettur hér á landi og með samfellt dvalarleyfi í fimm ár frá skráningu sambúðarinnar. Báðir aðilar skulu vera ógiftir og hinn íslenski ríkisborgari skal hafa verið með ríkisborgararétt í a.m.k  fimm ár.